Zabytki Parafii Wniebowzięcia NMP w Jemielnicy

Parafia Jemielnica nie pokrywa się administracyjnie z terenem miejscowości Jemielnica. Wioska Jemielnica jest tylko częścią Parafii. Do parafii należy kilka wiosek filialnych. Największym bogactwem historycznym a zarazem problemem materialnym są zabytki. Do chwili obecnej zachowało się ich w wymiarze Parafii bardzo dużo. Wszystkie kościoły, za wyjątkiem kaplicy w Łaziskach zaliczone są do zabytków i wpisane do Rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Nie bez znaczenia są kapliczki przydrożne ze swoimi figurami i obrazami procesyjnymi i krzyże przydrożne. W samej Jemielnicy na uwagę zasługuje cały Zespół Klasztorno – kościelny, rozbudowany po wielkim pożarze w XVIII wieku. W kościele parafialnym ( klasztornym ) zachował się oryginalny wystrój z tego okresu. Możemy tam zobaczyć wiele wartościowych i interesujących dzieł historycznych, jak : dzieła Willmana, Wolfa, Koesslera.

Nawa główna kościoła ma 42 metry długości a 16 metrów, kościół ma dwie nawy południową, zamkniętą romańsko gotycką absyda i północną zamkniętą dobudowaną w późniejszym okresie kapicą św. Józefa. Pod kaplicą św. Józefa znajduje się krypta grobowa, w której pochowani są mnisi cysterscy. Po przejściu frontu w 1945 roku krypta została zniszczona i zdemolowana przez szabrowników szukających złotych przedmiotów…

Ołtarz główny o wysokości 16 m i szerokości 10 m wykonany został w pracowni Michaela Koesslera w Niemodlinie. w jego centrum znajduje się obraz Matki Bożej Wniebowziętej autorstwa Georga Wilhelma Neuhertza. uzupełniają go figury świętych rozmieszczone na dwu kondygnacjach. na pierwszej usytuowano rzeźbę św. Jakuba Apostoła, św. Jadwigi, św. Bernarda i Benedykta. na drugiej kondygnacji znajduje się gloria z wyobrażeniem Trójcy przenajświętszej, obok której ustawione są figury św. Florian, św. Stanisława Biskupa. Zwieńczenie nastawy ołtarzowej stanowi rzeźba Archanioła Michała i towarzyszących mu aniołów. W bardzo ciekawym obrotowym tabernakulum mieści się krucyfiks, a nad nim figura św. Józefa. Figura św. Józefa jest elementem dodanym w późniejszym okresie, możemy ją zobaczyć na zdjęciach po roku 1920, przedtem to miejsce było puste. Na szczególną uwagę zasługują ołtarze boczne, dopełniają bogactwa kościoła i jego piękna, związane są z kultem praktykowanym przez cystersów, jak i historią tych ziem.

Miejscem szczególnym jest wzmiankowana już wcześniej kaplica św. Józefa, w jej centrum znajduje się ołtarz z obrazem św. Rodziny, namalowany prze Michaela Willmana, polichromia zdobiąca sklepienie kaplicy św. Józefa. Od XVI wielu kaplica była miejscem spotkań Bractwa św. Józefa. Aktualnie jest również miejscem spotkań reaktywowanego przez Biskupa Opolskiego Andrzeja Czaja Bractwa św. Józefa w 2012 roku. Zwiedzając nasze obiekty sakralne nie zobaczymy wszystkich wspaniałych zabytków, o których mówią informatory turystyczne, wiele przedmiotów przypisanych do inwentarza parafialnego znajduje się ze względów bezpieczeństwa w Muzeum Diecezjalnym w Opolu, dotyczy to rzeźb, obrazów, ornatów i kielichów.

Drugim bardzo ważnym obiektem godnym uwagi jest kościół cmentarny pod wezwaniem Wszystkich Świętych. Do roku 1812 pełnił role kościoła parafialnego. dwa lata po kasacie zakonu, jego rolę przejął kościół klasztorny Wniebowzięcia NMP. Aktualnie kościół Wszystkich Świętych pełni rolę kościoła przedpogrzebowego. Z zewnątrz jego stan przedstawia się dobrze, jest zabezpieczony przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, jednak jego bogate wnętrze domaga się intensywnych prac konserwatorskich i restauratorskich. Przeprowadzone badania stratygraficzne powłok malarskich ukazują nam bardzo bogatą i złożoną historię obiektu. Na pewno znajdują się w nim ślady malarstwa romańsko-gotyckiego, oraz późniejsze przemalowania i nawarstwienia. Wszystko to przykryte jest białymi pobiałami malarskimi. W prezbiterium znajdziemy – po lewej stronie i na ścianie szczytowej – piękne freski ścienne, pochodzące z XV i XVI wieku. Zostały odkryte w 1936 roku, zabezpieczone i odrestaurowane w 2004 roku. Wszystkie prace przy malowidłach ściennych wykonywał p. prof. Edgar Pill z Torunia, ze swoim zespołem. Odnowienie malowideł stało się możliwe dzięki współpracy i dofinansowaniu prac przez samorząd Województwa Opolskiego, Powiatu Strzeleckiego i Gminy Jemielnica. w ostatnim czasie przy pomocy tych samych donatorów udało się Parafii odrestaurować zabytkową ambonę, ławy kolektorskie oraz przepiękne lichtarze procesyjne z XVII wieku. Na uwagę zasługują w kościele szczególnie ławki, można na nich znaleźć daty z połowy XVII wieku, są to ławy dębowe zachowane w bardzo dobrym stanie. Ze względów bezpieczeństwa większość obrazów została przeniesiona do kościoła parafialnego bądź Muzeum Diecezjalnego w Opolu. w zakrystii znajdują się stare meble, które są elementem wyposażenia dawnego kościoła parafialnego. Aktualna wycena kosztów restauracji przewyższa wielokrotnie możliwości finansowe naszej parafii. Dawny klasztor, aktualnie pełni funkcję plebanii, nie jest udostępniany do zwiedzania. Po burzliwy okresie po sekularyzacji Zakonu, 23 kwietnia 1833 za 300 talarów proboszcz Jucundin Pientak odkupił budynek klasztoru od władz państwowych na potrzeby parafii, w latach 1833 – 1834 wyburzono wschodnie skrzydło klasztoru, w latach 1840 – 1842 prowadzono prace remontowe w skrzydle południowym i w wirydarzu, gdzie doprowadzono do dobrego stanu studnię klasztorną (wybudowana 1540, odnowieniowa 1840, to co widzimy dzisiaj zawdzięczamy pracom konserwatorskim prowadzonym w latach 70 XX wieku. Ostanie prace konserwatorskie przy plebanii zostały przeprowadzone już w XXI wieku, przy wsparciu Ministerstwa Kultury i dziedzictwa Narodowego oraz Funduszu Kościelnego.

Nieco innym obiektem jest kościół filialny w Szczepanku. Jest to perełka architektury drewnianej na naszym terenie. został przeniesiony z Polskiej Nowej Wsi do parafii Jemielnica, do Szczepanka, jest spełnieniem przysięgi jaką złożył mieszkaniec Szczepanka Antoni Piontek, Matce Bożej. W spełnieniu tego zobowiązania wielką rolę odegrał pierwszy Biskup Opolskie Franciszek Jop, który bardzo dokładnie znał zobowiązania duchowe pana Antoniego Piontka. Kiedy Piontek przenosił kościół do Szczepanka miał 80 lat, krótko po ukończeniu i konsekracji kościoła przez Biskupa Franciszka Jopa, budowniczy kościoła zmarł, jest pochowany na cmentarzu parafialnym w Jemielnicy. Aktualny wygląd kościoła zawdzięcza pracom restauratorskim prowadzonym w latach 1994 – 1998. Prace przy restauracji ołtarzy i obrazów w kościele wykonał pan mgr. Ryszard Wojtowicz z małżonką, panią mgr Danutą Drabik Wójtowicz. W 1998 roku dokonano kradzieży figur z kościoła Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Szczepanku, w sumie skradziono 8 figur, po latach 3 figury bardzo mocno zniszczone, zostały odnalezione przez policję. Na przestrzeni ostatnich lat wiele prac udało nam się zrealizować dzięki pomocy Samorządu Województwa Opolskiego. Powiatu Strzelce Opolskie, Gminy Jemielnica, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Funduszu Kościelnego, Fundacji Rozwoju Śląska, Lokalnej Grupie Wsparcia Kraina Góra Św. Anny, Rządu Federalnej Republiki Niemiec.